Mengenangkan kembali – Puan Sri Saloma, Cintanya yang tiada penghujung

Siapa sini mengenali  biduanita negara, Puan Sri Saloma? Mesti orang-orang lama sudah tahu dan anak-anak millennial pula terpinga-pinga. Mungkin yang biasa dengan filem P.Ramlee sudah pastinya akan mengenali wanita cantik ini yang juga merupakan isteri kepada seniman negara itu.

Kali ini kita nak menyingkap sejarah industri seni tentang Saloma. Rugi kalau anak-anak muda tidak tahu kerana Saloma adalah Biduanita negara, mempunyai suara yang merdu, dan  juga merupakan trendsetter fesyen semasa zamannya. Min pin kalau sebut nama Saloma mesti terngiang kat telinga lagu Tiga Abdul yang dinyanyikan olehnya.

Oklah memulakan cerita, Biduanita Negara Puan Sri Datin Amar Salmah binti Ismail, AMN atau lebih dikenali sebagai Saloma (22 Januari 1935 – 25 April 1983) merupakan seorang penyanyi Singapura-Malaysia dan bintang filem yang popular sekitar tahun 1950-an hingga awal 1980-an. 

Saloma dilahirkan di Pasir Panjang, Singapura. Beliau merupakan adik kepada seniwati Mariam Ismail (yang lebih dikenali sebagai Mariani). Selain itu, Saloma juga adalah kakak seayah kepada penyanyi dan pelakon Aminah Ismail (yang lebih dikenali sebagai Mimi Loma). 

Saloma merupakan isteri ketiga kepada pengarah, penerbit, pelakon filem, komposer dan penerbit Tan Sri Datuk Amar P.Ramlee. Di awal permulaan kariernya, Saloma terkenal melalui nyanyian menerusi filem-filem yang diterbitkan pada tahun 50’an. 

Filem pertama lakonannya adalah Azimat (1958) diikuti oleh filem Kaki Kuda (1958). Sejak itu, Saloma mula berlakon dalam pelbagai filem antaranya ialah Seniman Bujang Lapok (1961), Ragam P. Ramlee (1964) dan Ahmad Albab (1968).

Setelah kematian suaminya, Saloma mula diselubungi kemurungan dan kesedihan. Akibat daripada itu, Saloma ditimpa pelbagai penyakit sehingga menyebabkan dia semakin kurus dan tidak bermaya. Saloma telah dimasukkan ke Hospital Assunta, Petaling Jaya, Selangor sebelum disahkan meninggal dunia pada 25 April 1983 semasa berusia 48 tahun akibat penyakit demam kuning. 

Saloma telah dianugerahkan gelaran seperti Biduanita Pertama Negara pada tahun 1978 dan gelaran Puan Sri pada tahun 1990 setelah kematiannya kerana suaminya iaitu Tan Sri Datuk Amar P. Ramlee turut menerima anugerah yang sama. Gelaran itu menunjukkan status beliau sebagai isteri kepada seorang Tan Sri.

Permulaan Karier

Suara Saloma mula keluar di radio tempatan buat kali pertama secara tidak sengaja apabila bapa tirinya membawa beliau untuk melihat orkestra membuat persembahan untuk siaran di Radio Malaya. Penyanyi Rokiah Hanafi, juga dikenali sebagai Rokiah Wandah, dijadualkan untuk menyanyi beberapa lagu-lagu dengan orkestra tersebut. Malangnya penyanyi tersebut tidak hadir seperti yang dijanjikan. Di saat genting tersebut, Ibu Yusoff telah memujuk Saloma untuk cuba menyanyikan lagu-lagu yang sepatutnya dinyanyikan oleh Rokiah. Saloma telah berjaya menyanyikan lagu lagu tersebut dengan amat baik. Semenjak daripada peristiwa tersebut, beliau menerima banyak tawaran dari orkestra seluruh Singapura untuk menjadi penyanyi utama mereka. Salah satu lagunya yang dinyanyikan di Radio Malaya bertajuk “Sang Rang Bulan”. Lagu ini dimainkan dalam filem “Rachun Dunia” dan pernah dirakamkan oleh seorang penyanyi tempatan yang bernama Rubiah.

Pada 1950, Saloma jatuh cinta dengan hero filem ‘Aloha’ iaitu Wira lakonan [ [selepas menonton filem itu untuk kali pertama.. cintanya untuk Ramlee semakin kuat setiap hari dan Saloma bersumpah bahawa dia akan berkahwin dengan pelakon itu satu hari. Semasa blockbuster filem itu, P.Ramlee pernah berjalan kaki dari rumahnya ke studio. Di tengah-tengah jalan, dia terpaksa berjalan kaki ke rumah Saloma di Mount Emily. Setiap kali dia berjalan ke arah rumah, seorang budak Cina menjual Cincau akan lari ke rumah Saloma untuk memberitahu beliau mengenai kehadiran hero tercinta. Saloma kemudian akan mengusik P. Ramlee dengan memanggil keluar “Banjo” (watak lakonannya dalam filem itu) dan kemudian bersembunyi apabila menoleh ke belakang untuk melihat siapa yang telah menyerunya.

Semasa awal 1950-an, kerjaya impiannya untuk menjadi seorang penyanyi tidak pergi dengan cara yang dia mahu. Sebaliknya, beliau memulakan kerjayanya sebagai seorang pelakon filem, yang ditawarkan oleh Nusantara Film. Filem pertama beliau bertajuk Pelangi, yang menerima ulasan positif di kalangan penonton. Selepas itu, beliau menerima beberapa tawaran dari Nusantara Film untuk berlakon dalam filem-filem lain. Dalam tempoh itu, dia telah berlakon dalam dua filem lain, iaitu filem Perkahwinan Rahsia dan filem Norma. Pada Januari 1952, beliau ditawarkan peranan kecil sebagai penyanyi kelab dalam filem yang dipanggil Chinta Murni dengan Nusantara Filem, yang diarahkan oleh Aman Ramlie atau lebih dikenali sebagai AR Tompel. Pada masa itu, ia adalah filem keempat beliau.

Pada April 1952, beberapa bulan selepas keluaran filem Chinta Murni, peminat filem Melayu yang terkejut dengan berita yang mengumumkan perkahwinannya dengan Aman Ramlie. Pada masa itu, Aman Ramlie adalah seorang pengarah terkenal dan pelawak ketika dia hanya mula dikenali dengan filem ‘Norma’ itu. Perkahwinan mereka bertahan selama lima bulan dan mereka bercerai pada September 1952 apabila Saloma mengandung anak mereka.

Menurut kakaknya, Mariam, dia telah dibawa balik ke rumah mereka di Mount Emily untuk tinggal dengan ibu mereka. Selepas filem terakhir beliau dengan Nusantara Film Company, isitu filem Sesal Tak Sudah, Saloma segera menamatkan kontraknya dengan syarikat tersebut. Alasan yang diberikan adalah bahawa dia memerlukan rehat kerana kehamilannya dan keengganan beliau untuk bekerjasama dengan bekas suaminya lagi. Pada akhir tahun 1952 sehingga 1953, Saloma menamatkan kerjayanya sebagai seorang penghibur. Pada tahun 1953, dia melahirkan seorang anak lelaki dan anak tunggal, Armali Bin Aman Ramlie. 

Selepas pulang dari perjalanan beliau ke Sarawak dan Brunei pada 23 Julai 1954, Saloma telah ditawarkan oleh Pathe untuk merakam suaranya. Ia telah disokong kuat oleh Syed Hamid, yang dikenali sebagai S.Hamid, yang meningkat kepada kemasyhuran pada masa itu. Mereka tahu antara satu sama lain selepas berlakon dalam filem Sesal Tak Sudah. Sebuah lagu bertajuk “Pandang Kasih”, dicipta oleh Rahmat Ali dan lirik oleh Ismadi, adalah gaya-rumba manakala lagu “Jika Tak Berjumpa” datang dari melodi Arab yang ketika itu digubah semula oleh S.Hussein Bagushir dan lirik oleh Wan Chu. Kedua-dua lagu diiringi oleh Orkes Al Aishu Wal Meleh, yang dijalankan oleh S.Omar Bagushir. Solo pertama Saloma dan (PTH bernombor 143) juga lagu pertama dirakamkan dalam bentuk vinil oleh Pathe adalah “Pandang Kasih” manakala lagu “Jika Tak Berjumpa” adalah duet pertama dengan S.Hamid.

Pada tahun 1955, Saloma telah ditawarkan peranan lakonan dalam filem oleh Studio Jalan Ampas yang diterimanya. Filem pertama beliau dengan Studio Jalan Ampas, Empat Isteri. Ini adalah filem terakhir yang diarahkan oleh B.S. Rajhans. Filem ini turut dibintangi Daeng Harris, Normadiah, Latifah Omar dan kakak Salmah, Mariam (Mariani). Pada tahun ini, Saloma juga merakamkan beberapa lagu termasuk “Burong Punggok”. Pada bulan Februari 1956, beliau telah ditawarkan untuk menggantikan pelakon Siput Sarawak dalam filem Adekku. Terdapat khabar angin berkata Siput Sarawak telah berhenti selepas kebanyakan adegan filem yang dirakam.

Pada 28 September 1959, beliau kembali ke Singapura setelah tamat menyanyi di sebuah kelab malam di Australia. Di Australia , beliau menyanyi di beberapa kelab malam seperti Oriental Hotel, Melbourne dan disiarkan di televisyen di sana. Seterusnya beliau menandatangani kontrak menyanyi di kelab malam Tanglin – Golden Venus. Beliau berhasrat menyanyi di Amerika Syarikat dan Eropah. Beliau pernah menyanyi di Ocean Park Hotel dan Percy Proctors band. 

Selepas kejayaan beliau sebagai seorang penyanyi dan juga pelakon, Shaw Brothers telah memilih untuk memberinya nama yang lebih komersial. Beliau mendapat nama pentas berdasarkan filem ‘Salome’ dibintangi Rita Hayworth. Pada tahun yang sama, Saloma menyertai Panca Sitara, sebuah band yang diketuai oleh P. Ramlee. 

Beliau mula menyanyi pada usia tujuh tahun dan menjadi penyanyi profesional pada usia belasan tahun. Asalnya beliau menyanyi secara kebetulan. Dia banyak belajar menyanyi gaya nyanyian Ella Fitzgerald. Saloma lebih cenderung sebagai penyanyi berbanding sebagai pelakon. Pada awalnya, beliau mengasah bakat bersama Orkes Fajar Murni pimpinan Yusof Osman. Lagu Pandang Kasih ciptaan Rahmat Ali membawa tuah kejayaan awalnya sebagai penyanyi. Beliau pernah menyertai Panca Sitara pada 1960-an.

Lagu-lagu yang didendangkan olehnya yang menjadi popular seperti:

• Aku, Dia Dan Lagu
• Alunan Biola
• Assalamualaikum (Bersama P. Ramlee)
• Belo-Belo (Bersama Ahmad CB)
• Biarlah Aku Pergi (1962)
• Bila Hati Telah Retak
• Bila Larut Malam (Bersama Pancha Sitara)
• Bila Mama Pakai Celana (Bersama P. Ramlee)
• Bimbang
• Bossanova
• Bunga Tanjung
• Gelora
• Hilang Terang Timbul Gelap
• Inang Baru
• Jangan Pilih Yang Cantik
• Jari-Jariku Sakit Semua
• Joget Malaysia (Bersama P. Ramlee)
• Kain Songket
• Kalau Jodoh Tak Kemana (Bersama P. Ramlee) (Filem Anak Bapak (1965))
• Kenek-Kenek Udang (Filem Gergasi (1958))
• Ketipang Payung (Filem Nujum Pa’ Blalang)
• Kopi Susu
• Kuala Sedeli
• Lagu Anak Rantau
• Lenggang Kangkung (Filem Semerah Padi (1956))
• Mak Inang Melayu (Filem Sumpitan Rachun (1961))
• Mastura (Pengantin Baru) (Bersama P. Ramlee) (Filem Ahmad Albab (1968))
• Mengapa Di Rindu (Filem Dua Pendekar (1964)). Lagu ini kemudiannya dipopularkan kembali oleh Biduanita Uji Rashid dengan identitinya yang tersendiri pada tahun 1977
• Perwira (Filem Masam Masam Manis (1965))
• Polynesia Mambo
• Rukun Islam (Bersama P. Ramlee)
• Sam Pek Eng Tai
• Sedangkan Lidah Lagi Tergigit (Bersama P. Ramlee) (Filem Tiga Abdul (1964))
• Sekapur Sirih, Seulas Pinang (Filem Semerah Padi (1956))
• Selamat Hari Raya
• Selamat Pengantin Baru
• Singapura Waktu Malam (Filem Labu Dan Labi (1962))
• Siti Payung
• Sudah Kahwinkah Belum? (Bersama Ahmad Daud)
• Tanjung Katong
• Tari Budaya (Filem Amok Tok Nading (1968))
• Tari Silat Melayu
• Tiru Macam Saya
• Tudung Periuk (Bersama P. Ramlee) (Filem Sumpah Orang Minyak (1958))
• Yang Mana Satu (Bersama P. Ramlee) (Filem Labu Dan Labi (1962))

Filem-filem yang dibintangi oleh Saloma;

• Azimat (1958)
• Ahmad Albab
• Seniman Bujang Lapok (1961)
• Ragam P. Ramlee
• Bila Hati Telah Retak (bintang undangan).
• Kaki Kuda (1958)